รายงานผลการปฏิบัติงานตามโครงการเก็บขยะตัดอวนที่โลซิน พฤษภาคม 2565

[สายชล]

รายงานผลการปฏิบัติงานตามโครงการเก็บขยะตัดอวนที่โลซิน พฤษภาคม 2565
โดยสมาชิกอาสาสมัคร wwwSaveOurSea.net
วันที่ 13 . 19 พฤษภาคม 2565

[สายชล]

ในระหว่างวันที่ 19 - 23 พฤษภาคม 2565 สมาชิกอาสาสมัครชาว www.SaveOurSea.net ได้ร่วมกันลงแรงใจ แรงกาย และแรงทรัพย์ ไปดำน้ำทำงานเก็บขยะและตัดอวนกันที่โลซินและลอปีที่เป็นเกาะเล็กๆ ในจังหวัดปัตตานี และเลยไปดำน้ำทำงานกันที่ปะการังเทียมรถถัง ตู้รถไฟ และถังขยะ ที่หน้าเมืองนราธิวาสด้วย หลังจากไม่ได้ไปทำงานที่จุดดำน้ำเหล่านี้มากว่าสองปี เหตุเพาระพิษโควิดที่ระบาดในไทย ทำให้เราจำต้องดกิจกรรมดำน้ำทำงานของชาว SOS ไปหลายครั้งหลายหน

ในเย็นวันพฤหัสบดีที่ 19 พฤษภาคม 2565 พวกเราชาว SOS และนักวิชาการ รวม 21 คน ได้เดินทางไปรวมตัวกันที่จุดนัดพบ คือบนเรือวีนัสซึ่งจะเป็นพาหนะของเราในทริปนี้ ที่จอดเทียบท่าเรือหน้าเมืองสงขลาคอยเราอยู่แล้ว โชคดีที่ในวันนั้นสภาพอากาศที่สงขลาดีมาก แสงแดดแผดจ้าตั้งแต่เช้าจรดเย็น ท้องฟ้าไร้เมฆฝน กระแสลมก็อ่อนมาก

สี่ทุ่มกว่าๆ เรือแล่นออกจากท่ามุ่งหน้าสู่กลางอ่าวไทย จุดหมายแรกที่เราจะไป คือโลซิน เกาะเล็กๆ กลางอ่าวไทยที่ติดชายแดนมาเลเซียทางด้านใต้ ส่วนทางด้านตะวันออกไกลออกไปหน่อย คือเขตแดนของเวียตนาม ทะเลที่ราบเรียบทำให้คืนนั้นเรานอนหลับกันสนิทไปตลอดทั้งคืน

เช้าวันใหม่ พวกเราหลายคนตื่นแต่เช้ามืดและลุกขึ้นไปนั่งรับลมและแสงแดดยามเช้า ครับทะเลยังราบเรียบ และอากาศยังสดใส กลุ่มผู้นำดำน้ำและสมาชิกของเราหลายคนเริ่มทำงานตามหน้าที่ ด้วยการจัดเตรียมอุปกรณ์ทั้งกรรไกร ถุงตาข่าย และถุงลม (ทั้งแบบสำเร็จรูปและถุงก๊อบแก๊บ) เพื่อให้น้องใหม่ที่มาดำน้ำทำงานกับเราเป็นครั้งแรกได้ใช้ และเผื่อไว้สำหรับคนเก่าๆ ที่ลืมอุปกรณ์ของตัวเองติดตัวมาด้วย

[สายชล]

แปดโมงเช้า น้องพัทเริ่มเคาะกระดิ่งระดมพล เมื่อทุกคนขึ้นมารวมกันที่ชั้นบน น้องติ๊กก็เริ่มต้นทักทายพวกเราทุกคนอย่างอารมณ์ดีเช่นเคย ทำให้เราได้ยิ้มหัวและหายงัวเงีย จากนั้นเป็นการกล่าวถึงวัตถุประสงค์ของการมาทำงานครั้งนี้ การแนะนำเกี่ยวกับเรือวีนัสและการใช้ชีวิตให้มีความสุขและปลอดภัยตลอดเวลาที่เราทำงานอยู่บนเรือลำนี้ ต่อด้วยการแนะนำตัวสมาชิกทุกคนและการแบ่งกลุ่มดำน้ำ วิธีการดำน้ำอย่างปลอดภัย วิธีการดำน้ำเก็บขยะและตัดอวนอย่างถูกวิธี ต่อด้วยการบอกเล่าถึงจุดที่เราจะลงดำน้ำทำงานกัน

สายชลในฐานะผู้อาวุโส ได้กล่าวปิดท้ายในเช้าวันนี้ ด้วยเรื่องกฎ กฏิกา มารยาท ในการทำงานร่วมกันอย่างมีความสุขและปลอดภัยของพวกเราชาว SOS ที่ได้ยึดถือและปฏิบัติมานานเกือบยี่สิบปีแล้ว ซึ่งพวกเราที่เคยร่วมงานกันมานานน่าจะจำได้ขึ้นใจ (No Ego, No Logo, No Decom., No Alcohol, No Gambling, No Political)

[สายชล]

กองหินกระโจมไฟ เกาะโลซิน
ด้านเหนือและด้านตะวันออกเฉียงเหนือ

9 โมงเช้า ได้เวลาลงดำน้ำทำงานไดฟ์แรก ที่กำหนดให้เป็นด้านเหนือของกองหินกระโจมไฟ เกาะโลซิน ซึ่งเป็นกองหินที่อยู่เหนือน้ำ พื้นที่ราว 10 ตารางเมตร เพื่อที่เราจะได้นำพวงมาลัยมะลิเล็กๆ ไปไหว้พี่ไมโล (ผู้อาวุโสที่รักโลซินมากและได้เสียชีวิตไปเมื่อหลายปีก่อน และเราได้แบ่งอัฐิของท่านมาไว้ที่นี่) พอเสร็จพิธีแล้ว เราจะได้ทำงานกันต่อไปได้ทันที

ลมเริ่มพัดมาฉิวๆ มองจากบนเรือ กระแสน้ำเริ่มไหลแรง บางจุดเห็นเหมือนน้ำเดือด อย่างที่เราเคยเห็นแถวเกาะโคโมโด ในอินโดนีเซีย ซึ่งพอเห็นแล้ว เราก็ชักจะหวั่นๆ ว่า การดำน้ำทำงานที่โลซินเช้านี้ คงจะไม่หมูอย่างเคยแล้ว

เราแบ่งกลุ่มดำน้ำเป็น 5 กลุ่ม โดยกลุ่ม 1 และ 2 กระโดดลงไปก่อน ซึ่งสองกลุ่มนี้ดูจะลงดำน้ำไปได้เรียบร้อยดี ไม่มีปัญหา แต่พอกลุ่มที่ 3, 4 และ 5 ที่มีสายน้ำกับสายชลรวมอยู่ด้วย พากันกระโดดลงน้ำตามๆ กันลงไปนั้น เราเริ่มเจอปัญหา เหตุเพราะเรือจอดห่างเกาะโลซินมากไปหน่อย แถมยังลอยเรืออยู้ใต้กระแสน้ำอีกด้วย พอเรากระโดดลงไป กระแสน้ำที่แรงอย่างที่ไม่เคยเห็นแถวโลซินมาก่อน ก็พาเราลอยละล่องไปไกลจากกองหิน ระดับน้ำเริ่มลึกมากขึ้นเรื่อยๆ จนขนาดที่เรามองไม่เห็นพื้นทรายเบื้องล่าง

หลังจากอยู่ใต้น้ำได้ 10 นาที และไม่มีทีท่าว่ากระแสน้ำจะพาเราเข้าไปใกล้ตัวเกาะแน่นอนแล้ว เราตัดสินใจลอยตัวสูงขึ้นข้าๆ หลังจากทำ Safety Stop ครบแล้ว เราก็ลอยตัวขึ้นสู่ผิวน้ำ แล้วก็พบว่าตัวเราลอยไปไกลจากเกาะโลซินกว่า 200 เมตร และเมื่อปีนกลับขึ้นเรือวีนัสที่แล่นมารับ ก็พบว่ามีสมาชิกกลุ่ม 1-5 ไหลตามน้ำไปไกลเหมือนเราด้วยกว่า 10 คน

ดื่มน้ำและพักพอหายเหนื่อยแล้ว เราก็ใส่อุปกรณ์ดำน้ำอีกครั้ง แล้วให้เรือแล่นไปส่งบริเวณเหนือกระแสน้ำและใกล้ๆ ตัวเกาะโลซิน คราวนี้ไม่มีปัญหา พอหัวจมน้ำ กระแสน้ำก็พาเราลงไปใต้ทะเลใกล้ยอดหินกระโจมไฟ ตรงจุดที่เราต้องการพอดี

สภาพใต้น้ำที่โลซินวันนี้ ไม่เหมือนเดิม นอกจากกระแสน้ำจะแรงแล้ว น้ำยังไม่ใสแจ๋วเหมือนเคย ใกล้ผิวน้ำ ทัศนวิสัยค่อนข้างดี แต่พอลึกเกิน 10 เมตรลงไป น้ำเริ่มขุ่นเหมื่อนมีแป้งมันผสมน้ำอยู่

สภาพดงปะการังด้านเหนือเริ่มฟื้นตัวขึ้นกว่าเมื่อสองปีก่อน แม้จะมีร่องรอยการหักของปะการังเขากวางและปะการังโต๊ะ อยู่หลายจุดบ้างก็ตามที

[สายชล]

ปลาหายไปเยอะ แต่ก็ยังพอมีปลาผีเสื้อ ปลาหูช้าง และฝูงปลากะมงที่กำลังเปลี่ยนสีเป็นสีดำและขาวจับคู่กันอยู่ฝูงหนึ่ง

[สายชล]

สิ่งที่น่าสังเกตคือ ที่นี่ไม่มีปะการังฟอกขาวที่เกิดจากโลกร้อน แต่มีปะการังที่ถูกดาวมงกุฏหนามเกาะกินจนซีดขาวเป็นหย่อมๆ

อีกจุดที่น่าสังเกตคือ บริเวณที่ปะการังถูกทำลายเป็นหย่อมๆ แหลกละเอียดจนเห็นพื้นทรายขาวนั้น ไม่มีทีท่าว่าจะกลับฟื้นคืนดีได้ดังเดิม

[สายชล]

กระแสน้ำจากทิศตะวันตกเฉียงเหนือที่ไหลแรงมากมาทางด้านตะวันออกเเฉียงใต้ ทำให้เราดำน้ำไปไหนกันได้ไม่ไกล ได้แต่วนไปวนมาอยู่ทางด้านตะวันออกเฉียงเหนือ ที่มีกองหินบังกระแสน้ำไว้ให้เป็นบริเวณเล็กๆ ไดฟ์นี้จึงไม่มีงานหนักให้เราได้ทำมากมายนัก มีเพียงเศษซากอวนชิ้นเล็กๆ เชือกเอ็นเบ็ด และเชือกปากอวนให้เราได้เก็บและตัด แก้เซ็งไปเรื่อยๆ เท่านั้นเอง?