สรุปการประชุม "ความร่วมมือเพื่อพาอ่าวไทยผ่านวิกฤติน้ำท่วม"

[สายน้ำ]

ความร่วมมือเพื่อพาอ่าวไทยผ่านวิกฤติน้ำท่วม


เมื่อวันที่ 14 พฤศจิกายน 2554 ที่ห้องประชุมของสถาบันวิจัยทรัพยากรทางน้ำ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (1) สมาคมวิทยาศาสตร์ทางทะเลแห่งประเทศไทย (2) มูลนิธิดร.สุรพล สุดารา และ (3) สถาบันวิจัยทรัพยากรทางน้ำ ได้รวมกันจัดประชุมระดมสมองเพื่อประเมินสถานการณ์อ่าวไทยอันเนื่องจากวิกฤติน้ำท่วม และแนวทางการจัดการเพื่อเผชิญกับภาวะดังกล่าว โดยมีนักวิทยาศาสตร์ วิศวกร และนักวิชาการด้านสิ่งแวดล้อมสาขาต่างๆ จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง และองค์กรเอกชนด้านสิ่งแวดล้อมเข้าร่วมประมาณ 25 คน



สถานการณ์ทะเลอ่าวไทย

ผู้เข้าร่วมประชุมได้รายงานถึงการสำรวจ และศึกษาวิจัยสถานภาพของทรัพยากร และลักษณะทางชีวภาพ เคมี และฟิสิกส์ของอ่าวไทยและชายฝั่ง ว่ามีการดำเนินการโดยครอบคลุมพื้นที่อ่าวไทย และกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งยังมีสถานีสำรวจถาวรอยู่โดยรอบชายฝั่งอ่าวไทย ทั้งนี้ในช่วงเวลาตั้งแต่เดือนกันยายนจนถึงช่วงกลางเดือนตุลาคม การศึกษาสำรวจพบลักษณะที่สำคัญคือ

• ในหลายพื้นที่ของอ่าวไทยตอนในน้ำทะเลมีค่าความเค็มต่ำ (น้ำจืดมาก) ซึ่งเป็นภาวะที่พบเห็นเป็นปกติในบริเวณใกล้ปากแม่น้ำทั้งสี่สายในช่วงกลางถึงท้ายฤดูฝนของทุกปี

• น้ำทะเลในหลายพื้นที่มีค่า DO ต่ำมาก (DO = Dissolved Oxygen คือค่าออกซิเจนละลาย) ที่มีค่าต่ำเนื่องจากน้ำจืดที่ไหลออกสู่ทะเลมีสารอาหารปริมาณสูง เป็นภาวะที่เอื้อให้แพลงก์ตอนขยายปริมาณเร็ว จึงมีการใช้ออกซิเจนที่ละลายในน้ำมากตามไปด้วย ทั้งนี้การลดลงของ DO ในปีปัจจุบันซึ่งมีปัญหาน้ำท่วม มีสภาวะน่าเป็นห่วงกว่าในปีปกติ

• หอยในธรรมชาติ และหอยที่มีการเพาะเลี้ยงในบริเวณปากอ่าวมีการตายลงอย่างมากส่วนหลักล่อหอยใหม่ก็ไม่พบว่ามีลูกหอยลงเกาะ

• ปลาทะเลหลายชนิดทั้งจากการเพาะเลี้ยงและธรรมชาติมีการตายลงเป็นจำนวนมาก

ทั้งนี้การสำรวจในช่วงในช่วงเดือนกันยายน และตุลาคม พบว่าน้ำจืด และน้ำที่มี DO ต่ำแพร่ไปถึงบริเวณเกาะสีชัง ส่วนการสำรวจในช่วงเดือนปลายตุลาคม และต้นพฤศจิกายน บริเวณชายฝั่งชลบุรีมีระดับความเค็มและ DO เข้าสู่ภาวะปกติ โดยน้ำจืด และน้ำที่มี DO ต่ำจะแพร่ไปในทิศตะวันตกมากกว่า (บริเวณ จ.สมุทรสาคร จ.สมุทรสงคราม จ.เพชรบุรี) เนื่องจากหลังช่วงปลายตุลาคม จะเริ่มเข้าสู่มรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งมวลน้ำในอ่าวไทยจะมีการไหลสุทธิในทิศทวนเข็มนาฬิกา