สรุปข่าวทะเลและสิ่งแวดล้อม : วันพุธที่ 8 มกราคม 2563

[สายน้ำ]

ขอบคุณข่าวจาก Greennews


10 ประเด็นเด่นสิ่งแวดล้อมไทยในรอบปี 2562 (ตอนที่ 2: ฆาตกรเงียบ ฝุ่นจิ๋ว PM2.5) ................... โดย ไชยณรงค์ เศรษฐเชื้อ

ปัญหาฝุ่นจิ๋ว PM2.5 เริ่มมีการพูดถึงในสังคมไทยในปลายปี 2561 เมื่อมีการตรวจพบว่าคุณภาพอากาศในกรุงเทพฯ มีฝุ่นจิ๋ว PM2.5 เกินค่ามาตรฐานหลายแห่ง หลังจากนั้น ประเด็นนี้ก็ถูกเผยแพร่ผ่านสื่ออย่างกว้างขวาง ขณะที่การแก้ไขปัญหาของรัฐบาลเต็มไปด้วยคำถามว่าเป็นการแก้ปัญหาที่ถูกต้องและได้ผลหรือไม่ หรือเป็นการสร้างภาพ เช่น การปล่อยขบวนรถดับเพลิงเพื่อฉีดน้ำขึ้นไปในท้องฟ้า การนำเครื่องบิน BT-67 ของกองทัพอากาศมาบินโปรยละอองน้ำ

ขณะที่หน่วยงานรัฐและชนชั้นกลางส่วนหนึ่งลุกขึ้นมากล่าวหาว่าฝุ่นจิ๋วในกรุงเทพฯ มาจากการเผาซังข้าวของชาวนา แต่ต้นตอของปัญหา เช่น มลพิษที่ปล่อยออกมาจากรถยนต์และโรงงานอุตสาหกรรมนับหมื่นโรงในกรุงเทพฯ และปริมณฑลไม่ได้รับการควบคุม รัฐบาลทำได้ก็แต่เพียงขอความร่วมมือจากโรงงาน


ท้องฟ้ากรุงเทพมหานครหม่นไปด้วยฝุ่นควัน PM2.5 / สำนักข่าวสิ่งแวดล้อม / ปรัชญ์ รุจิวนารมย์

หลังจากที่ปัญหาฝุ่นจิ๋วในกรุงเทพฯ ทุเลาลง ในเดือนกุมภาพันธ์ถึงเมษายนกลับเกิดปัญหาหมอกควันพิษปกคลุมหลายจังหวัดของภาคเหนือและภาคอีสานตอนบนที่ติดกับลาวโดยเฉพาะเลยและหนองคาย พร้อมๆ กับการเกิดการไฟป่าหลายพื้นที่

ในเมืองใหญ่ๆ ปรากฏว่าท้องฟ้าแทบไม่มีแสงอาทิตย์ ผู้คนต้องปิดบ้าน และอยู่แต่ในบ้าน สถานศึกษาและมหาวิทยาลัยหลายแห่งต้องปิดการเรียนการสอน ผู้ที่มีเงินก็หาซื้อแอร์ที่มีคุณภาพสูงกรองฝุ่นจิ๋ว PM2.5 ที่เชียงใหม่ ในวันที่ 12 มีนาคม 2562 ค่าฝุ่น PM2.5 ทะยานขึ้นสูงสุดติดอันดับหนึ่งของโลก

การเกิดหมอกควันพิษรอบนี้ ปรากฏว่าได้มีการชี้นิ้วไปที่กลุ่มชาติพันธุ์และชาวบ้านว่าเป็นต้นตอของปัญหาการเผาป่าเพื่อทำไร่ ล่าสัตว์ และเก็บเห็ด โรงแรมและสื่อบางสำนักถึงขั้นรณรงค์ให้แบนเห็ดถอบ ขณะที่นักวิชาการ นักพัฒนา และนักสิ่งแวดล้อม รวมทั้งกลุ่มชาติพันธุ์ระบุว่า ช่วงที่เกิดการเผาป่าและมีหมอกควัน ไม่ใช่การเริ่มฤดูกาลการทำไร่ และไม่มีใครเผาป่าเพื่อหาเห็ดถอบ แต่คนในเมืองอาจเข้าใจผิดที่เห็นเห็ดถอบเป็นสีดำจึงคิดว่าเกิดจากการเผาป่าเพื่อหาเห็ด

นอกจากนั้น กลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ ที่ตกเป็นแพะได้พยายามพิสูจน์ความจริงโดยการเผยแพร่ข้อมูลเกี่ยวกับการควบคุมไฟป่าของกลุ่มชาติพันธุ์ การทำแนวกันไฟ ไปจนถึงการรวมกันดับไฟป่าจนบางคนต้องสังเวยชีวิตให้กับไฟป่า

ขณะที่มีการตั้งข้อสังเกตถึงต้นตอของไฟป่าและหมอกควันว่ามีทั้งการเผาป่าเอางบ การเผาป่าเพื่อกลั่นแกล้งและจับกุมชาวบ้าน การส่งเสริมเกษตรพันธสัญญาโดยเฉพาะการปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์เพื่อนำไปทำวัตถุดิบในอุตสาหกรรมอาหารสัตว์ที่มีการเคลียร์พื้นที่ป่าทั้งในประเทศไทยและเพื่อนบ้านอย่างเมียนมาร์ รวมทั้งการเคลียร์พื้นที่ป่าเพื่อขยายพื้นที่การปลูกกล้วยในลาวของทุนจีน

ขณะที่หมอกควันพิษในภาคเหนือยังไม่จาง ในช่วงต้นเดือนกุมภาพันธ์และกลางเดือนมีนาคม ภาคอีสานก็ต้องเผชิญกับหมอกควันพิษและ PM2.5 โดยเฉพาะขอนแก่น แต่ปัญหาหมอกควันและฝุ่นจิ๋ว PM2.5 ที่ขอนแก่นและหลายพื้นที่ในภาคอีสานกลับมาจากการเผาอ้อยเนื่องจากขาดแคลนแรงงานตัดอ้อย และการเผาอ้อยเพื่อบังคับให้ชาวไร่อ้อยที่ปลูกอ้อยเสรีขายอ้อยในราคาถูก ปัญหาหมอกควันพิษและฝุ่นจิ๋ว โดยภาครัฐได้ขอความร่วมมือไม่ให้มีการเผาอ้อย แต่ก็แทบไม่เป็นผล

นอกจากประเทศไทยที่ต้องเผชิญปัญหาหมอกควันพิษแล้ว ปัญหาหมอกควันพิษยังเกิดขึ้นในพม่าโดยเฉพาะรัฐฉานที่มีการเคลียร์พื้นที่เพื่อปลูกข้าวโพดส่งมาขายไทย ปัญหาหมอกควันพิษในลาว จากการเผาป่าเคลียร์พื้นที่ปลูกอ้อยของทุนจีน และหมกอดควันพิษจากการเผาป่าในอินโดนีเซียและมาเลเซียที่บางครั้งลมได้พัดพาหมอกควันพิษและ PM2.5 มาถึงภาคใต้ของไทย

แม้ดูเหมือนว่าหมอกควันพิษและฝุ่นจิ๋วจะซาลง แต่แท้จริงแล้ว ปัญหาหมอกควันพิษและฝุ่นจิ๋ว PM2.5 ยังคงโจมตีไทยเป็นระยะๆ ทั้งกรุงเทพฯ ภาคเหนือ และภาคอีสาน และดูเหมือนว่าความตื่นเต้นของสังคมถึงอันตรายของคุณภาพอากาศกลับมีน้อยลงจนแทบจะกลายเป็นความชาชิน ขณะที่รัฐบาลประกาศให้การแก้ปัญหา PM2.5 เป็นวาระแห่งชาติ แต่การแก้ไขปัญหานี้ก็ยังไม่สามารถหยุดหรือลด PM2.5 ได้ แม้แต่นายกฯ เองก็ได้แต่ขอความร่วมมือว่าถ้าไม่มีธุระอย่าออกนอกบ้าน ถ้าจำเป็นก็ให้ใช้หน้ากากอนามัย แม้ว่าแท้จริงแล้ว หน้ากากอนามัยป้องกันฝุ่นจิ๋ว PM2.5 ไม่ได้

ขณะที่แม้ว่าปัญหานี้เป็นปัญหาในระดับภูมิภาค แต่อาเซียนก็ไม่เคยนำประเด็นนี้มาประชุมกันเพื่อแก้ไขปัญหาแต่อย่างใดฃ


https://greennews.agency/?p=19984