'หญ้าทะเล'

[sea addict]

ด้วยความเคารพในความตั้งใจดีครับ แต่มีข้อมูลเสนอนิดนึง
การปลูกหญ้าทะเลอันที่จริงต้องมาทบทวนกันก่อนว่ามีความจำเป็นเพียงไร หรือมีความคุ้มค่าเพียงไร หรือทำเพื่อวัตถุประสงค์อะไร

การปลูกหญ้าทะเลที่ตำบลท่าข้ามนั้นทำมานานแล้วตั้งแต่ปี 2549 เป็นกิจกรรมที่เกิดจากความพยายามในการฟื้นฟูหญ้าทะเลของชาวบ้านในชุมชนซึ่งทำการปลูกลงในหลายๆพื้นที่
แต่การปลูกนั้นก็ใช้วิธีปลูกแบบตรงไปตรงมา คือ หาหญ้ามาปลูกในพื้นที่ที่คิดว่าปลูกได้ แต่สุดท้ายก็ตายเกือบหมด เพราะยังไม่มีการศึกษามาก่อนว่าปัจจัยที่สำคัญสำหรับการฟื้นฟูระบบนิเวศมีอะไรบ้าง บางทีอาจจะอยุ่ที่ความเหมาะสมของพื้นที่ หรือวิธีการที่จะปลูกในพื้นที่นั้นยังไม่เหมาะสม

ที่พูดมานี้ไม่ได้หมายความว่าจะไม่เห็นด้วยกับภูมิปัญญาชาวบ้าน แต่จากการที่ผมทำงานที่คลุกคลีกับชุมชน และชาวบ้านในพื้นที่ตลอดมาซึ่งต้องยอมรับและเคารพในความตั้งใจดีของเขาเหล่านั้นซึ่งคงต้องทำต่อไปและหาวิธีการที่เหมาะสมในการปลูกต่อไป

ที่สำคัญคือจะต้องไม่รบกวนแหล่งหญ้าธรรมชาติ ซึ่งสิ่งที่ผมเป็นห่วงคือ ในปัจจุบันนี้ยังคงใช้การย้ายหญ้าทะเลจากแหล่งธรรมชาติอื่นๆเช่นเกาะลิบง เข้ามาปลูกในพื้นที่ซึ่งการปลูกแต่ละครั้งจะใช้หญ้าทะเลจำนวนมาก เนื่องจากมักจะจัดกันเป็น event ใหญ่ๆ เน้นจำนวนผู้เข้าร่วมกิจกรรม หากจัดบ่อยๆ และอัตราการตายยังคงสูงอยู่ ผมก็คิดว่ายังไงก็คงไม่คุ้มค่าต่อการสูญเสียหญ้าทะเลจากแหล่งธรรมชาติ ผมยังเคยแนะนำให้ทำการทดลองโดยศึกษาวิจัยกันเป็นแปลงเล็กๆเพื่อลดการสูญเสียจากการปลูกเป็นจำนวนมากในพื้นที่จริงก่อนซึ่งก็มีชาวบ้านหลายกลุ่มก็ให้ความสนับสนุนกันดี

นอกจากนี้จากไปประชุมหญ้าทะเลนานาชาติที่ ม.ราชมงคลศรีวิชัย จังหวัดตรังก็พบว่ามีงานสาระนิพนธ์ชิ้นหนึ่งของนักศึกษาที่สามารถเพาะพันธุ์ต้นหญ้าคาทะเล (Enhalus acoroides)โดยใช้เมล็ดได้ ซึ่งน่าจะเป็นอีกทางเลือกหนึ่งสำหรับแหล่งต้นพันธุ์หญ้าทะเลในการนำมาปลูกฟื้นฟูในพื้นที่อื่นๆ

อย่างไรก็ตามผมเข้าใจว่ากิจกรรมการปลูกหญ้าทะเลที่ผ่านมาน่าจะเป็นไปเพื่อการปลูกจิตสำนึกแก่ผู้ร่วมกิจกรรมเสียมากกว่า ซึ่งถือเป็นการ"ปลูกหญ้าทะเลในหัวใจ"ของผู้มาร่วมปลูกซึ่งก็คงได้ผลตามวัตถุประสงค์ของผู้จัด แต่การปลูกหญ้าทะเลให้ได้ผลและสามารถฟื้นฟูระบบนิเวศกันจริงๆคงต้องพยายามหาทางกันต่อไป และหากพบว่ามีความสำเร็จที่จับต้องได้จริง ก็น่าจะเป็นอีกกิจกรรมหนึ่งที่น่าสนใจสำหรับชาว sos เพื่อทะเลของเราครับ....Cheers..