สรุปข่าวทะเลและสิ่งแวดล้อม : วันจันทร์ที่ 14 มิถุนายน 2564

[สายน้ำ]

ขอบคุณข่าวจาก BBCThai


ชาวเมารีอาจค้นพบทวีปแอนตาร์กติกาก่อนนักสำรวจชาวยุโรปถึง 1,300 ปี



ชาวเมารีซึ่งเป็นชนพื้นเมืองของประเทศนิวซีแลนด์ อาจเป็นมนุษย์กลุ่มแรกที่ค้นพบทวีปแอนตาร์กติกา ดินแดนทางใต้สุดและหนาวเย็นที่สุดของโลก ก่อนที่บรรดานักสำรวจชาวยุโรปจะตามรอยไปถึงในอีก 1,300 ปีต่อมา

ทีมวิจัยด้านประวัติศาสตร์ชีววิทยาและการอนุรักษ์ของนิวซีแลนด์ นำโดย ดร. พริสซิลลา เวฮี จากมหาวิทยาลัยไวกาโต (University of Waikato) นำเสนอผลการศึกษาล่าสุดในวารสารราชสมาคมแห่งนิวซีแลนด์ (JRSNZ) โดยระบุว่าชาวเมารีอาจเป็นผู้ล่องเรือไปถึงน่านน้ำมหาสมุทรใต้ และเป็นผู้มองเห็นแนวชายฝั่งของทวีปแอนตาร์กติกาก่อนใคร ตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 7 แล้ว

หลักฐานที่ชี้ถึงความเป็นไปได้ดังกล่าว มาจากการรวบรวมข้อมูลประวัติศาสตร์แบบมุขปาฐะที่บอกเล่าสืบต่อกันมา รวมทั้งวรรณกรรมที่ไม่มีการตีพิมพ์เผยแพร่ในวงกว้าง (grey literature) ซึ่งที่ผ่านมาแวดวงวิชาการไม่ให้ความสำคัญกับข้อมูลประเภทนี้ เท่ากับประวัติศาสตร์การสำรวจทวีปแอนตาร์กติกาที่บันทึกอย่างเป็นทางการโดยชาวยุโรป ตลอด 200 ปีที่ผ่านมา

ตำนานของบรรพบุรษชาวเมารีบางสำนวนเล่าว่า "ฮุย เต รังงีโอรา" (Hui Te Rangiora) วีรบุรุษชาวโพลีเนเชียนและผู้นำในการสำรวจท้องทะเล ได้ออกเดินทางลงใต้ไปไกลกว่าดินแดนของชาวเมารีมาก จนได้พบกับ "ทะเลแป้ง" ( Te tai-uka-a-pia ) ซึ่งเป็นคำที่พวกเขาใช้พรรณนาถึงผืนน้ำที่เต็มไปด้วยหิมะและแผ่นน้ำแข็งสีขาว ดูคล้ายกับเนื้อของหัวมันท้าวยายม่อม (Arrowroot) ที่ขูดออกมากินได้นั่นเอง


เรือ "วากา" แบบดั้งเดิมของชาวเมารี ขณะร่วมขบวนรับเสด็จเจ้าชายแห่งเวลส์เมื่อปี 2015

ก่อนหน้านี้บันทึกประวัติศาสตร์ของชาวตะวันตกระบุว่า มีการค้นพบทวีปแอนตาร์กติกาครั้งแรกในปี 1820 ซึ่งยังเป็นที่ถกเถียงกันว่า สมาชิกทีมสำรวจของรัสเซียหรือสหราชอาณาจักรกันแน่ที่เป็นผู้มองเห็นผืนแผ่นดินของแอนตาร์กติกาก่อน

นอกจากหลักฐานที่เป็นตำนานมุขปาฐะแล้ว ทีมผู้วิจัยยังพบรายงานฉบับหนึ่ง ซึ่งตีพิมพ์ในวารสาร Journal of the Polynesian Society เมื่อปี 1899 โดยรายละเอียดของรายงานฉบับนี้ชี้ว่า นักล่องเรือชาวเมารีในอดีตได้บรรยายถึงสิ่งมีชีวิตและสภาพทางภูมิศาสตร์ของแอนตาร์กติกาเอาไว้นานแล้ว

มีการเอ่ยถึงภูเขาหินที่ยอดสูงเสียดฟ้า แต่กลับไม่มีพืชหรือสัตว์หรือสิ่งใดเลยอยู่บนนั้น บ้างก็ว่าพบปีศาจหญิงอาศัยอยู่ในทะเล โดยผมของนางสยายลอยอยู่เหนือคลื่น ซึ่งกรณีนี้ทีมวิจัยคาดว่าน่าจะเป็นการพรรณนาถึงสาหร่ายเคลป์บางชนิดในแถบมหาสมุทรใต้

ดร. เวฮี ผู้นำทีมวิจัยกล่าวสรุปว่า "การมีส่วนร่วมของชาวเมารีในการล่องเรือและสำรวจมหาสมุทรแอนตาร์กติกนั้น มีมานานตั้งแต่ในอดีต และปัจจุบันพวกเขายังคงมีส่วนร่วมในการสำรวจยุคใหม่อย่างแข็งขัน แต่แทบจะไม่มีการยอมรับและยกย่องให้ชาวโลกได้ทราบโดยทั่วกัน"

"การส่งเสริมให้มีนักวิทยาศาสตร์และนักสำรวจชาวเมารีที่ศึกษาทวีปแอนตาร์กติกามากขึ้น จะทำให้เราสามารถรวบรวมเอาภูมิปัญญาท้องถิ่นและมุมมองของชนพื้นเมืองเข้ามาได้ดียิ่งกว่าเดิม ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อการอนุรักษ์และการจัดการด้านสิ่งแวดล้อมของแอนตาร์กติกาต่อไป" ดร. เวฮีกล่าว


https://www.bbc.com/thai/features-57459781