สรุปข่าวทะเลและสิ่งแวดล้อม : วันจันทร์ที่ 21 กุมภาพันธ์ 2565

[สายน้ำ]

ขอบคุณข่าวจาก ไทยรัฐ


นักวิทยาศาสตร์เตือน ก๊าซมีเทนพุ่งสูงในอัตราความเร็วที่อันตราย ท้าทายเป้าหมายลดโลกร้อน




Summary

- เมื่อปีที่ผ่านมา ความเข้มข้นของก๊าซมีเทนที่สะสมในชั้นบรรยากาศที่พุ่งทะลุ 1,900 ส่วนในพันล้านส่วนโมเลกุลอากาศ (1,900 ppb) ทำให้เกิดความกังวลเรื่องโลกร้อนที่กำลังเพิ่มขึ้นด้วยอัตราความเร็วในระดับที่นักวิทยาศาสตร์มองว่า 'อันตราย'

- อัตราการปล่อยก๊าซมีเทนเคยลดลงในปี 2000 แต่กลับเพิ่มสูงขึ้นอีกครั้งตั้งแต่ปี 2007 เป็นต้นมา นักวิทยาศาสตร์ไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดว่าเกิดจากอะไร มีความพยายามศึกษาหลายๆ แบบ และมีการสันนิษฐานว่าอาจจะเป็นภาวะโลกร้อนเองทำให้เกิดปฏิกิริยาตอบกลับที่ทำให้มีเทนถูกปล่อยออกมามากขึ้น

- นักวิทยาศาสตร์บอกว่า ระดับก๊าซมีเทนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วเป็นภัยคุกคามสำคัญต่อเป้าหมายของโลกที่จะควบคุมการเพิ่มอุณหภูมิโลกไม่ให้เพิ่มเกิน 1.5-2 องศาเซลเซียสจากยุคก่อนปฏิวัติอุตสาหกรรม


เวลาพูดถึงปัญหาโลกร้อน เรามักได้ยินการพูดถึงก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ เพราะมันเป็นตัวสำคัญที่สุดในการทำให้เกิดภาวะโลกร้อน แต่ขณะที่ทั่วโลกกำลังตั้งเป้าหมายที่จะลดคาร์บอน ก็ยังมีก๊าซชนิดอื่นที่ประกอบกันเป็นก๊าซเรือนกระจกที่ทำให้โลกของเราร้อนขึ้นๆ ซึ่งอีกตัวที่กำลังสร้างความกังวลก็คือก๊าซมีเทน

เมื่อเร็วๆ นี้นักวิทยาศาสตร์ออกมาเตือนกันเกี่ยวกับความเข้มข้นของก๊าซมีเทนในชั้นบรรยากาศที่พุ่งทะลุ 1,900 ส่วนในพันล้านส่วนโมเลกุลอากาศ (1,900 ppb) เมื่อปีที่ผ่านมา ซึ่งทำให้เกิดความกังวลเรื่องสถานการณ์โลกร้อนที่กำลังเพิ่มขึ้นด้วยอัตราความเร็วในระดับที่นักวิทยาศาสตร์มองว่า 'อันตราย'

ข้อมูลจากองค์การด้านมหาสมุทรและอวกาศแห่งชาติของสหรัฐฯ (US National Oceanic and Atmospheric Administration: NOAA) ที่เผยแพร่เมื่อเดือนมกราคมที่ผ่านมา ระบุว่า อัตราความเข้มข้นของมีเทนดังกล่าวนั้นสูงกว่ายุคก่อนปฏิวัติอุตสาหกรรมเกือบ 3 เท่า

นักวิทยาศาสตร์บอกว่าสถานการณ์ที่เลวร้ายนี้เน้นย้ำถึงความสำคัญของคำมั่นสัญญาเรื่องการลดการปล่อยก๊าซมีเทน ในการประชุมรัฐภาคีกรอบอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศสมัยที่ 26 (COP 26) เมื่อปลายปีที่ผ่านมา



อัตราการปล่อยก๊าซมีเทนเคยลดลงในปี 2000 แต่กลับเพิ่มสูงขึ้นอีกครั้งตั้งแต่ปี 2007 เป็นต้นมา นักวิทยาศาสตร์ไม่ทราบเหตุผลที่แน่ชัดว่าเป็นเพราะอะไร มีการสันนิษฐานว่าอาจจะเป็นภาวะโลกร้อนเองที่ทำให้เกิดปฏิกิริยาตอบกลับที่ทำให้มีเทนถูกปล่อยออกมามากขึ้น ซึ่งจะยากต่อการควบคุมการเพิ่มอุณหภูมิของโลก

อวน นิสเบต (Euan Nisbet) นักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยรอยัลฮอลโลเวย์แห่งลอนดอน (Royal Holloway, University of London) สหราชอาณาจักรกล่าวว่า ระดับก๊าซมีเทนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วเป็นภัยคุกคามสำคัญต่อเป้าหมายที่จะควบคุมการเพิ่มอุณหภูมิโลกไม่ให้เพิ่มเกิน 1.5-2 องศาเซลเซียสเมื่อเทียบกับยุคก่อนปฏิวัติอุตสาหกรรม

เป็นเวลามากกว่าทศวรรษที่นักวิทยาศาสตร์พยายามหาข้อมูลต่างๆ เพื่อหาคำตอบว่าอะไรเป็นสาเหตุที่ทำให้ก๊าซมีเทนเพิ่มสูงขึ้น แต่ก็ยังไม่สามารถระบุต้นตอของมันได้อย่างแน่ชัด ซึ่งเหตุผลที่เป็นไปได้มีทั้งการเผาผลาญพลังงานฟอสซิลที่เพิ่มขึ้น การถมขยะ และการปศุสัตว์ที่เพิ่มขึ้น ไปจนถึงการย่อยสลายของจุลินทรีย์ในพื้นที่ชุ่มน้ำ

นักวิทยาศาสตร์พยายามใช้ความรู้เกี่ยวกับไอโซโทปโมเลกุลของก๊าซมีเทนเป็นกุญแจไขข้อสงสัย

ก๊าซมีเทนนั้นประกอบด้วยคาร์บอนและไฮโดรเจน โดยองค์ประกอบในส่วนที่เป็นคาร์บอน ส่วนใหญ่เป็นไอโซโทปคาร์บอน-12 และอีกเล็กน้อยเป็นคาร์บอน-13

ทั้งนี้ ก๊าซมีเทนที่เกิดจากการย่อยสลายของจุลินทรีย์ในพื้นที่ชุ่มน้ำและมูลสัตว์จากการปศุสัตว์จะมีค่าคาร์บอน-13 น้อยกว่ามีเทนที่เกิดจากการเผาผลาญพลังงานฟอสซิล



เมื่อนำความรู้เหล่านี้ไปศึกษาเปรียบเทียบการสะสมของก๊าซมีเทนในแกนน้ำแข็งและหิมะในช่วงหลายสิบหรืออาจหลายจะร้อยปีที่ผ่านมา รวมถึงการสะสมมีเทนในชั้นบรรยากาศ ซึ่งพบว่าในช่วง 2 ศตวรรษหลังการปฏิวัติอุตสาหกรรม สัดส่วนก๊าซมีเทนที่มีค่าคาร์บอน-13 เพิ่มขึ้น แต่ช่วงหลังจากปี 2007 ที่การปล่อยก๊าซมีเทนกลับมาเพิ่มสูงขึ้นอีก กลับพบก๊าซมีเทนที่มีค่าคาร์บอน-13 ในสัดส่วนลดน้อยลง ดังนั้น นักวิทยาศาสตร์จึงตั้งสมมติฐานว่า ในช่วงหลังปี 2007 ที่ผ่านมา การปล่อยก๊าซมีเทนส่วนใหญ่มาจากการย่อยสลายของจุลินทรีย์มากกว่าการเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิล

ชิน หลาน (Xin Lan) นักวิทยาศาสตร์จากศูนย์เฝ้าสังเกตโลกของ NOAA ใช้ข้อมูลค่าคาร์บอน-13 ประเมินคาดการณ์ว่า จุลินทรีย์เป็นสาเหตุหลักถึง 85 เปอร์เซ็นต์ของการเพิ่มก๊าซมีเทนในช่วงหลังปี 2007 และการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลเป็นสาเหตุรองลงมา

อย่างไรก็ตาม การค้นหาต้นตอที่ก่อให้เกิดการย่อยสลายของจุลินทรีย์ได้มากขนาดนี้ไม่ใช่งานง่าย หลานและทีมงานจึงต้องพยายามตั้งสมมติฐานหลายๆ แบบเพื่อค้นหาสาเหตุที่แท้จริง และคำถามสำคัญที่ลืมไม่ได้เลยคือว่า ปรากฏการณ์โลกร้อนเองหรือเปล่า ที่เป็นตัวเร่งการเกิดก๊าซมีเทน

แต่ถึงอย่างนั้น มนุษย์ก็เป็นต้นเหตุที่ทำให้เกิดก๊าซมีเทนเพิ่มขึ้น การศึกษาแนวโน้มไอโซโทปของก๊าซมีเทน โดยทีมงานของหลานพบว่า ก๊าซมีเทนที่เกิดจากการปศุสัตว์ ของเหลือจากการเกษตร การถมขยะ และการเผาผลาญพลังงานฟอสซิล คิดเป็น 62 เปอร์เซ็นต์ของสาเหตุการเกิดก๊าซมีเทนทั้งหมดในช่วงปี 2007- 2016



ไรลีย์ ดูเรน (Riley Duren) จากหน่วยงานเพื่อการกุศล Carbon Mapper ในรัฐแคลิฟอร์เนียซึ่งใช้ดาวเทียมเพื่อระบุแหล่งที่มาของการปล่อยก๊าซมีเทนกล่าวว่า ด้วยสาเหตุของการเกิดก๊าซมีเทนที่มาจากมนุษย์ แสดงว่ายังมีหลายอย่างที่มนุษย์เราสามารถทำได้เพื่อชะลอปรากฏการณ์โลกร้อน และนักวิทยาศาสตร์เองก็พร้อมที่จะร่วมมือกับรัฐบาลต่างๆ ในการชี้เป้าแหล่งที่ก่อให้เกิดก๊าซมีเทน

ในเดือนมกราคมที่ผ่านมา Carbon Mapper และ Environmental Defense Fund หน่วยงานรณรงค์ด้านสิ่งแวดล้อมจากมหานครนิวยอร์ก ได้ร่วมกันเผยแพร่ข้อมูลที่ระบุว่า แหล่งผลิตน้ำมันและก๊าซธรรมชาติ 30 แห่งในทางตะวันตกเฉียงใต้ของสหรัฐฯ ปล่อยก๊าซมีเทนรวมกันสูงถึง 100,000 ตัน ในช่วงเวลา 3 ปีที่ผ่านมา ซึ่งเท่ากับผลกระทบจากการเผาผลาญพลังงานฟอสซิลของรถยนต์ถึง 500,000 คัน ซึ่งแหล่งผลิตน้ำมันเหล่านี้สามารถลดก๊าซมีเทนได้ง่ายๆ โดยการป้องกันไม่ให้มีก๊าซรั่วไหลออกมา

ในที่ประชุม COP26 ที่นครกลาสโกว์ ประเทศสกอตแลนด์ ที่ผ่านมา กว่า 100 ประเทศได้ร่วมลงนามใน แผนลดการปล่อยก๊าซมีเทนของโลก (Global Methane Pledge) ซึ่งเป็นการให้คำมั่นสัญญาว่าทุกฝ่ายจะร่วมกันลดการปล่อยก๊าซมีเทนราว 30 เปอร์เซ็นต์ ในระหว่างปี 2020-2030 ดูเรนแห่ง Carbon Mapper กล่าวเน้นย้ำเรื่องนี้ว่า ทุกประเทศจะต้องร่วมมือกัน รวมทั้งประเทศยากจนและประเทศที่มีฐานะปานกลางด้วย

"การแก้ปัญหาเรื่องการปล่อยก๊าซมีเทนอาจจะเป็นโอกาสเดียวที่จะช่วยให้เราซื้อเวลาต่อไป" เพื่อจะแก้ปัญหาที่ท้าทายและยิ่งใหญ่กว่า ซึ่งก็คือการลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์

อ้างอิง : Nature, NOAA


https://plus.thairath.co.th/topic/naturematter/101130