สรุปข่าวทะเลและสิ่งแวดล้อม : วันศุกร์ที่ 15 ธันวาคม 2566

[สายน้ำ]

ขอบคุณข่าวจาก ไทยรัฐ


สลด วาฬหัวทุย ที่ว่ายเข้าใกล้ นทท.ริมทะเลออสเตรเลียตายแล้ว



วาฬหัวทุย ที่ว่ายเข้ามาใกล้ฝั่งผิดปกติ จนกลุ่ม นทท.ว่ายน้ำเข้าไปสัมผัสตัว บริเวณชายหาดเวสเทิร์น ออสเตรเลีย ตายแล้ว คาดว่าถูกเรือชนจนว่ายเข้ามาเกยกับสันทราย

หลังจากที่โลกโซเชียลมีการเผยคลิปวิดีโอจากโดรนที่ถ่ายภาพมุมสูงโดย เจฟฟรีย์ ครอส บริเวณริมชายหาดพอร์ตบีช ในเมืองเพิร์ท รัฐเวสเทิร์น ออสเตรเลีย ของประเทศออสเตรเลีย ที่บันทึกคลิปขณะวาฬหัวทุยขนาดใหญ่ว่ายน้ำเข้าใกล้ชายฝั่งของออสเตรเลียวานนี้ จนบรรดานักท่องเที่ยวนับสิบคนที่เล่นน้ำทะเลอยู่ในบริเวณดังกล่าว ต่างพากันว่ายน้ำเข้าไปหาวาฬ และยังไปเกาะ และสัมผัสตัววาฬ

ล่าสุดสื่อท้องถิ่นรายงานว่า วาฬขนาดลำตัวยาว 15 เมตรตัวดังกล่าวตายแล้วเมื่อช่วงเช้าของวันนี้ โดยคาดว่าสาเหตุที่มันเข้าใกล้ชายหาดเนื่องมาจากถูกเรือชน ก่อนเกยตื้นบนสันทราย โดยเจ้าหน้าที่ได้ทำการปิดชายหาดดังกล่าวแล้ว เพื่อเคลื่อนย้ายซากวาฬออกไปจากพื้นที่ต่อไป

โดยก่อนหน้านี้นักอนุรักษ์ที่เห็นคลิปดังกล่าวต่างตั้งข้อสังเกตว่า การว่ายเข้ามาใกล้ชายหาดผิดปกติอาจจะเกิดจากวาฬมีอาการป่วย หรือมีความผิกปกติบางอย่าง ซึ่งเจ้าหน้าที่จะเร่งพิสูจน์สาเหตุการตายของมันต่อไป.


https://www.thairath.co.th/news/foreign/2747309


******************************************************************************************************


ถ้า 'โลมาอิรวดี 14 ตัวสุดท้าย' ในทะเลสาบสงขลาหายไปจากโลก



- โลมาอิรวดี โลมาน้ำจืดที่กำลังเข้าสู่สถานะเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ ประเทศไทยมีโลมาอิรวดีเหลือเพียง 14 ตัวสุดท้ายที่ทะเลสาบสงขลา

- ปัญหาที่จะเกิดขึ้นเมื่อโลมาอิรวดีสูญพันธุ์คือ หากเกิดโรคระบาดในสัตว์น้ำจะไม่มีผู้ล่า เมื่อไม่มีผู้ล่า โรคระบาดจะไม่ถูกระงับและจะระบาดต่อไปในวงกว้าง

- การพัฒนาลุ่มน้ำด้วยการปล่อยปลาบึกเข้าไปในทะเลสาบสงขลา ทำให้ชาวประมงต้องใช้อวนขนาดใหญ่ในการล่าปลาบึก ซึ่งอวนดังกล่าวมีขนาดเท่ากับโลมาอิรวดี ทำให้โลมาอิรวดีพลอยติดร่างแหของชาวประมงไปเป็นจำนวนมาก

- แดง-ชาญกิจ ชำนิวิกัยพงศ์ มองว่า สิ่งที่น่าเศร้าคือความนิ่งเฉยจากรัฐและผู้มีอำนาจ ที่ไม่ลงมือแก้ปัญหาอย่างจริงจัง ซ้ำร้ายกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่มีอำนาจการตัดสินใจเรื่องนี้ กลับเป็นกระทรวงเกรดรองที่ไม่ได้รับการสนับสนุนเท่ากระทรวงเกรด A เฉกเช่นกระทรวงอื่นๆ


วันหนึ่ง โลมาที่ชื่ออิรวดีจะหายไปจากโลกนี้

หัวโปนกลมมนตามฉบับโลมา ตาเล็ก ปากสั้น ครีบเล็ก ความน่ารักอันจรรโลงใจเมื่อพบเห็น

การที่ความสวยงามหนึ่งจะหายไปจากโลกตลอดกาล อาจไม่ใช่เรื่องที่น่าหวาดหวั่นเท่ากับความหมายที่อยู่เบื้องหลังการหายไปของสิ่งเหล่านั้น

ถ้าอย่างนั้นแล้ว การสุ่มเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ของโลมาอิรวดี ที่เหลืออยู่ในทะเลสาบสงขลาเพียง 14 ตัว และเป็น 1 ใน 5 แห่งที่มีอยู่ในโลกบอกอะไรกับเรา

'แดง-ชาญกิจ ชำนิวิกัยพงศ์' ผู้ก่อตั้งกลุ่มวาฬไทย ThaiWhales ช่างภาพคู่บุญของเป็นเอก รัตนเรือง คือผู้ที่จะมาบอกเรื่องนี้กับเรา ผ่านการพูดคุย เกี่ยวกับหนัง The Last 14 ที่เขาอุทิศให้กับโลมาทั้ง 14 ตัวนี้

ก่อนที่เราจะไปชมภาพยนตร์ เราอยากชวนทุกคนมาฟังเขาให้เข้าใจถึงปัญหาอย่างลึกซึ้ง


1. เมื่อการพัฒนา กลายเป็นการทำลาย

เมื่อเราพูดว่า สัตว์ชนิดหนึ่งๆ กำลังจะสูญพันธุ์ สิ่งที่แวบเข้ามาในหัวก็คือ ต้องมีคนกลุ่มหนึ่ง ทำร้ายทำลาย ล่าสัตว์เหล่านั้นจนจำนวนลดน้อยร่อยหรอลง จะด้วยความโลภของผู้มีอำนาจ หรือความเลวร้ายของทุนนิยมก็ตามแต่

แต่เปล่าเลย สาเหตุของการสูญพันธุ์ของโลมาอิรวดีนั้นเริ่มต้นมาจากความตั้งใจจะพัฒนาการประมง รัฐตัดสินใจปิดทะเลสาบสงขลา ที่โดยธรรมชาติเชื่อมต่อกับทะเล และเป็นแหล่งน้ำกร่อย

"สมัยก่อนชาวประมงเขาทำการประมงในทะเลสาบเดิม จะเป็นกลุ่มปลาที่ขนาดไม่ใหญ่ เลยไม่ได้มีปัญหามาก แต่กลับต้องมีปัญหาเพราะการพัฒนาของเรา ที่ร้ายที่สุดคือการเอาปลาบึกมาปล่อย เราคงรู้กันดีว่า มันมาจากแม่น้ำโขง ด้วยความหวังดีก็เอามาปล่อยที่ทะเลสาบสงขลา คนที่ปล่อยไม่ได้นึกว่าทะเลสาบสงขลามีโลมา

ตั้งแต่นั้นมา ปี 2550 พบซากโลมาเกยตื้น เฉพาะที่พบ สิบกว่าตัวขึ้นไป เพราะว่าปลามันเริ่มโต ชาวประมงก็เริ่มจับได้ ชาวประมงต้องใช้อวนที่ใหญ่ เพราะการจะจับปลาบึกตัวใหญ่ อวนมันก็ต้องใหญ่ขึ้น เลยเป็นอวนขนาดเดียวกับที่จะจับโลมาได้นั่นเอง จนโลมาเสียชีวิตจากการติดอวน คาดว่าน่าจะ 60-70 เปอร์เซ็นต์"

หากการพัฒนานั้นขาดความเข้าใจด้านสิ่งแวดล้อม ก็น่าเสียดายถ้าผลลัพธ์จะกลายเป็นการทำลายเพื่อนร่วมโลก


2. โรคระบาดอาจไม่มีจุดสิ้นสุดอีกต่อไป

ก่อนอื่น เราอาจต้องทำความเข้าใจก่อนว่า ความแตกต่างของโลมาอิรวดีกับโลมาปกตินั้นเป็นอย่างไร

?โลมา 14 ตัวที่เราจะพูดถึงคือโลมาอิรวดี เมื่อพูดว่าโลมาอิรวดีเฉยๆ คนอาจจะคิดว่าเป็นสิ่งที่มีอยู่ทั่วไป แต่ 14 ตัวนี้แตกต่างออกไปเพราะมันอยู่ในทะเลสาบปิด การตายของแต่ละตัวมีผลสูงกว่า?

แล้วผลที่ว่าคืออะไร

"คำตอบที่เป็นวิทยาศาสตร์ที่สุดคือ โลมาเป็น Top Predator เวลามันจะหาเหยื่อ ก็ต้องหาเหยื่อที่กินได้ง่ายๆ ซึ่งก็คือเหยื่อที่ป่วย สมมติมีโรคบางอย่างระบาดในแหล่งน้ำ พอปลาเหล่านี้ป่วยมันก็จะหลบหนีปลาผู้ล่าไม่ค่อยได้ เพราะฉะนั้นการกินปลาตัวนี้คือการหยุดวัฏจักรของการแพร่เชื้อ จุดนี้เป็นสิ่งที่อาจารย์ ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ ตอบในหนังและเป็นวิทยาศาสตร์ที่สุด ฉะนั้นแทนที่มันจะระบาด โรคก็ถูกระงับ"

ไม่ต้องอธิบายเพิ่มเติม เราก็พอต่อชิ้นส่วนจิ๊กซอว์ต่อไปได้ว่า หากผู้ล่าอย่างโลมาอิรวดีหายไป นั่นหมายถึงการแพร่ของโรคระบาดที่ไร้การระงับ และอาจลุกลามเป็นปัญหาที่ใหญ่โตกว่านั้นอีกหลายเท่าตัว


3. เรื่องมันเศร้า ก็เรามันเป็นแค่โลมา

การที่โลมาอิรวดีจะหายไป สักวันหนึ่งอาจเป็นเรื่องน่าเศร้า แต่สำหรับเรา สิ่งที่น่าเศร้ากว่าคือการหายไปของสัตว์ชนิดนี้สะท้อนให้เห็นว่า ผู้มีอำนาจหรือใครก็ตามที่มีส่วนต่อการตัดสินใจที่จะปกป้องพวกมันได้ กลับไม่ได้มองว่าการใกล้สูญพันธ์ุของมันเป็นปัญหา

"โลมา 14 ตัวช่วยทำให้ผมเห็นปัญหาที่ใหญ่ขึ้น" แดงกล่าว

"เรายังมองไม่เห็นการพลิกเพื่อเปลี่ยนแปลงของคนที่เข้าใจเรื่องนี้จริงๆ ถ้า 14 ตัวนี้รัฐยังไม่เดือดร้อน มันต้องให้ลดลงไปถึงขนาดไหนถึงจะเดือดร้อ"

"ถ้าทุกคนตื่นตัวตั้งแต่แรก ปัญหานี้ก็จะแก้ไขไปได้ตั้งแต่ก่อนหน้านี้หรือเปล่า

เราอาจจะต้องการคนที่อยู่ในจุดสูงสุดจริงๆ การที่กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเป็นกระทรวงเกรด C ก็สะท้อนให้เห็นแล้วว่าคุณมองเรื่องสิ่งแวดล้อมเป็นแค่เกรด C ถ้านับเทรนด์ปัจจุบัน กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ต้องเป็นกระทรวงเกรด A หรือคนที่เข้าใจเรื่องสิ่งแวดล้อมอยู่อย่างสมถะไปมั้ง"

เป็นเรื่องน่าเศร้า เพราะประเทศเรามีเงินทุนที่พร้อมจะลงทุนกับเรื่องบางเรื่องเป็นร้อยล้านพันล้าน แต่เรื่องที่ต้องการเม็ดเงินเพื่อการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมจริงๆ กลับแทบไม่มีงบประมาณ หรือหากกระเด็นไปถึงก็ต้องผ่านชะแลงที่ชื่อว่าการคอร์รัปชันจนเงินแก้ไขปัญหาจริงๆ แทบไม่มีเหลือ

ก็อาจจะเป็นเพราะว่าสิ่งแวดล้อมหรือการอนุรักษ์ชีวิตหนึ่งๆ มันไม่สร้างกำไร

"เพราะการเมืองเป็นเรื่องของการโหวต โลมามันโหวตได้มั้ยล่ะ โชคร้ายที่โลมามันโหวตไม่ได้" แดงกล่าวปิดท้าย

น่าเสียดายที่โลมาเหล่านี้ไม่อาจส่งเสียงขอความช่วยเหลือ ขอความเห็นใจ หรือเรียกร้องกับผู้มีอำนาจได้

แต่พวกเราสามารถเป็นกระบอกเสียงให้กับพวกเขาได้

ไม่เช่นนั้นแล้ว การค่อยๆ หายไปของโลมาอิรวดี อาจชี้วัดได้ว่าโลกเสื่อมโทรมอย่างไม่มีวันหวนกลับ


https://plus.thairath.co.th/topic/na...0wJnJ1bGU9MA==